| Главная » Файлы » Әр түрлі |
Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздықтың жағдайы 20 бет
|
[
· Скачать удаленно ()
]
Еще больше материалов по этой теме можно найти здесь » [Курстық жұмыс (Курсовая работа)] |
03.04.2012, 20:37 |
| Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздықтың жағдайы МАЗМҰНЫ Кiрiспе I. Экономикалық әл-ауқатты сипаттайтын көрсеткiш жұмссыздықтың экономикалық мазмұны 1.1. Әлеуметтiк экономикалық әл-ауқаттың мәнi, мағынасы және оны сипаттайтын көрсеткiштерi 1.2. Экономикалық әл-ауқатты сипаттайтын көрсеткiш жұмыссыздықтың түрлерi II. Қазақстан Республикасының тұрғындарды жұмыспен қамту денгейiн мемлекеттiк реттеудi талдау 2.1. Тұрғындарды жұмыспен қамту денгейiн талдау және жұмыссыздық 2.2. Тұрғындардың материалдық жағдайы, күнкөріс көздерiн талдау III. Әлеуметтік қорғау жүйесін мемлекеттiк реттеудiң бағыттары Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кiрiспе Елiмiзде “Кедейлiк және жұмыссыздық” проблемасы толастар емес, болар ең басты мәселелердiң бiрi болғандықтан 2003 жылы Үкiмет қаулысымен 2002-2003 жылдарға арналған кедейлiк және жұмыссыздықпен күрес бағдарламасын бекiттi. Алға қойған мақсатқа жету үшін жұмыс бастылық және табысты азаматтарға атаулы әлеуметтiк көмек көрсетудiң белсендi саясаты iске асырылды. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2002 – 2003 жылдарға арналған Бағдарламасының басымды бағыттарының бiрi қоғамдық– саяси тұрақтылық және елдiң әлеуметтiк – экономикалық тұрақты дамуының негiзiнде ел халқының өмiр сүру деңгейiн арттыру болып табылады. Бағдарламада кедейлiк көлемiн қысқарту, жұмыссыздық деңгейiн төмендету, зейнетақы мөлшерiн арттыру, зейнетақы жүйесін жетiлдiру көзделедi. Тұтастай алғанда мемлекеттiк бюджеттен ѕстiмiздегi жыл әлеуметтiк қамтамасыз ету, әлеуметтiк көмек мәселелерiне 205,3 млрд. теңге бөлiндi. Бұл бұрын бөле алмаған орасан қаражат. Елдiң әлеуметтiк экономикалық әл – ауқатын жақсарту үкiмет үшін басты мiндеттердiң бiрi. 2003 жылдың 1 қаңтарынан бастап зейнетақы 12 пайызға арттырылды. Елбасының тапсырмасы бойынша ең төменгi зейнетақы мен жалақының мөлшерi 5000 теңге болды. 2003 жылы мѕгедектiгi бойынша берiлетiн мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылардың мөлшерi арттырылады. Президент Н.Ә.Назарбаев “2003 – 2005 Ауыл жылы” бағдарламасын бекiттi. Яғни экономикалық даму ауылдан бастау алады. Ауылдағы халықтарға барынша қолдау көрсету, әлеуметтiк жағдайда жақсарту мәселесi белсендi сипатқа ие болады. Ауылдағы жастарды жұмысқа тарту, оларды жұмыспенен қамтамасыз ету әлеуметтiк экономикалық жақсаруына , артуына алып келедi. Тұрғындардың әлеуметтiк экономикалық мәселелерi өзгермелi, көп сипатты болғандықтан әлеуметтiк сфераның халықтың жұмысбастылығы, өмiр сүру деңгейi, әл – ауқаты сияқты аса маңызды мәселелерге курстық жұмысымда тоқталып өтейiк. II. Экономикалық әл-ауқатты сипаттайтын көрсеткiш жұмыссыздықтың экономикалық мазмұны 1.1. Әлеуметтік экономикалық әл-ауқаттың мәнi, мағынасы және оны сипаттайтын көрсеткiштерi Әлеуметтік экономикалықсаясат тұрғындардың әл– ауқатын реттеуге, өмiр сүру деңгейiн реттеп бақылауға арналған. Әлеуметтік экономикалықәл–ауқатты сипаттайтын көрсеткiштер: - тұрғындардың жұмыспен и қамтылуы; - жұмыссыздық; - кедейшiлiк; - тұрғындардың табысы, жалақысы, зейнетақысы, ең аз күнкөріс шамасы, жердемақы және т.б. Әлеуметтік экономикалық әл–ауқатты сипаттайтын көрсеткiштердiң әрқайсысына жеке тоқталып өтетiн болсақ; Халықтың жұмыспен қамтылуы Тұрғындардың жұмыспен қамтылған бөлiгi, яғни басында жұмысы бар, табысы бар, өзiн – өзi қамтамасыз ететiн тұрғындар. Еңбек ресурстарына халықтың жұмыс iстеуге қабiлеттi бөлiгi жатады. Еңбек ресурстарының қалыптасуын сипаттайтын негiзгi құрамдас бөлiктерi - бұл еңбекке қабiлеттi жастағы еңбекке қабiлеттi халық. Еңбек ресурстары өзiне экономикалық белсендi, өндiрiстен қол ѕзiп оқитын еңбек iстемейтiн және iздемейтiн еңбекке қабiлеттi адамдардың басқа сипаттарын қосады. Белсендi халықтар 2 – ге бөлiнедi, экономикалық тұрғыдан белсендi халық және белсендi емес халық. Ал экономикада жұмыспен қамтылғандар жолданып жұмыс iстеушi және жалданбай жұмыс iстеушiлер болып бөлiнедi. Жұмыс күшінiң жоғары ұтқырлығы (мобильдiлiгi) еңбектiң жаңа формаларының дамуымен, жұмыскерлердiң iрi және орта кәсiпорындардан шағын бизнес саласына өтуiмен, салааралық қайта бөлiнумен байланысты. Жаңа жұмыс орындарын қалпына келтiру және қай та қалыптастыру соңғы жылдардағы басым бағыттардың бiрi болып табылады. Еңбек нарығындағы бѕгiнгi кѕндегi ең маңызды мәселелер - ол халықты жұмыспен және жұмыссыздық. Еңбекке жарамды жастағы халықты жұмыспен қамту және оны экономика салаларында пайдалану бүгiнгi күннiң өзектi мәселелерi. Экономикадағы жұмыспен қамтылған тұрғындар өздерiн өздерi асыраушылар, әл – ауқатын жақсартушылар, олар әр отбасыда 2 – 3 адамды тамақпен, қажеттiлiктермен қамтамасыз етедi. Жұмыссыздық Жұмыссыздар олар республикамыздың ұлттық заңында қабылданған белгiлi бiр жасқа жеткен, яғни 16 және одан асқан адамдар, қарастырылып отырған кезеңде оларда жұмыс болмаған, жұмыспен қамту қызметiнiң көмегiмен және өз бетiнше жұмыс iздеген және оған дереу кiрiсуге әзiр адамдар. Жұмыссыздарға жатқызған кезде мына 3 өлшем сақталуы тиiс: 1. 16 жас және одан асқан ересек адамдар; 2. жұмысы болмаған, бiрақ жұмыс iстеуге әзiр адамдар; 3. жұмыспен қамту қызметiнiң көмегiмен және өз бетiнше жұмыс iздеген және оны дереу iстеуге дайын адамдар. Ресми жұмыссыздық деңгейi - жұмыспен қамту қызметiнде тiркелген жұмыссыздар санының, есептi жылдың аяғындағы экономикалық белсендi халық санына қатынасы. Жәрдемақы алатын жұмыссыздар саны - жұмыссыздық жөнiндегi жәрдемақы жұмыспен қамтылу қызметiнде тiркелген және жұмыссыз мәртебесi бар азаматтарға төленедi. Жұмыссыздар деп танылған адамдар ұсынылған лайықты жұмыспен негiзсiз бас тартқан, қайта тiркеудiң тәртiбiн бұзған және т.б. жағдайда жәрдемақы ала алмайды. Кедейшiлiк өсуi, жұмыссыздыққоғамдықәлеуметтiк жағына өз әсерлерiн тигiздi. Кедейшiлiк бiрте– бiрте қоғамның тұрақты сипатына айнала отырып, әлеуметтiк құрылымның тоқтауына әлсiреуiне алып келiп соқтырады. Тұрғындар дағдарыстың жағдайда әр түрлi қабылдайды, өмiрден өтуi, жағдайдың нашарлауы т. б. Маңызды экономикалық және әлеуметтiк проблемаларды шешу үшін мемлекет басты кепiлдерi болып есептеледi. Жұмыссыздықтың өсуi, жұмыстылықтың қысқаруы, кедейшiлiк, жоқшылық- Бұл қоғамдық өмiрдiң көрiнiсi, ол экономикалықәлеуметтiк және саяси салаларда өз орнын қалдырған, жоғалмайтын iз. Кедейлер болып әр тѕрлi категориялардағы адамдар саналады.; әйелдер, балалар, жастар, мүгедектер, зейнеткерлер, эмигранттар, босқындар тағы басқа кедейшiлiктiң туындауы әртѕрлi себептерге байланысты; жұмыстан айырылуына, кедейлiкке, төмен төленер жалақы, дамымаған елдердiң кедейлiгi т.б. Планетадағы 5,7 млрд адамдардың 1,3 млрд. кедейшiлiкпен күресуде, яғни кедей халық олардың көбiсi жұмыссыздар (700 млн). Бiрақ олар жұмыспен қамтылып, ауыр жұмыс iстесе де қажеттiлiктерiн қанағаттандыра алмайды, шығыстарын жабуға мѕмкiншiлiгi жоқ. Кедейлiктiң күшеюi әлеуметтiк-экономикалық жағдайлардың тұрақсыздығынан, жұмыссыздық- әсiресе жастар арасында өте қиынға тѕсуде, ауыр. 2.2. Экономикалықәл-ауқатты сипаттайтын көрсеткiш жұмыссыздықтың түрлерi Жұмысшы күшi мөлшерiнiң артуы, яғни еңбек ұсынысының жұмыс орны санынан артуы жұмыссыздыққа алып келедi. Жұмыссыздықтың негiзгi түрлерi: 1. Фрикциондық; 2. Құрылымдық; 3. Табиғи; 4. Циклдық. Жаңа жұмыс iздеп жѕрген немесе жұмыс орнын ауыстыратын адамдарды, яғни уақытша жұмыссыссыздық. Бұл фрикционды жұмыссыздық. Құрылымдық жұмыссыздық–экономика құрылымының өзгеруiне байланысты, кәсiби –бiлiктiлiк сипаты бойынша еңбек күшіне сұраныс пен ұсыныстың сай келмеген кездегi жұмыссыздық. Фрикциондықжәне құрылымдық жұмыссыздықтың қосындысы табиғи жұмыссыздықты бiлдiредi. Табиғи жұмыссыздықтың деңгейi мыналарға байланысты: - жұмысшы күшінiң құрамы; - жұмыссыздық фактiге негiзделген деңгейi; - жалақы ставкасының номиналды болуы; - жұмыссыздық бойынша пособия мөлшерiне . Экономиканың циклдықдамуы циклдық жұмыссыздықты тудырады. Экономикалықөсу кезiнде өндiрiс көлемi артуы қосымша жұмысшы күшін талап етедi нәтижесiнде жұмысыздықдеңгейi қысқарады. Әлеуметтік теңдiк пен теңсiздiк деңгейi жан басына шаққандағы табысы, жалақы, зейнетақымен өмiр сүру деңгейi сияқты көптеген көрсеткiштер мен өлшенедi. Саясаттың әлеуметтiк бағыттылығы деп жѕргенiмiз белгiлi топтар тарапынан туындайтын өзгермей және құбылмалы түсiнiктер мен мѕдделердiң кѕрделi жүйесінiң нысанасы. Мемлекеттiң қоғамдағы орны, ондағы қорым қатынастарды халықтың мѕддеге орайластыра отырып құқықтық реттеу барысымен айқындала тѕседi. Халықтың әлеуметтiк экономикалықмәнiнiң төркiнi оның тұрмыс деңгейiн көтеруде жатыр. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев өз еңбектерiнде елiмiздiң әлеуметтiк экономикалықдаму стратегиясын нақтылап өткен болатын. Айталық: - ең алдымен еңбекке қабiлетсiз және жағдайы нашар жiктердi зейнеткерлердi, мүгедектердi, көп балалы отбасыларын оқушы жастарды мемлекеттiк қолдау және әлеуметтiк жебеу жүйесін құру; - ғылымға, мәдениетке, бiлiм беруге және денсаулық сақтауға мемлкеттiк қолдау; - жұмыссыздық жөнiнде әлеуметтiк кепiлдiктi қамтамасыз ету; - кедейлiктiң алдын – алу; - күнкөріс көздерi болып табылатын әлеуметтiк экономикалық көрсеткiштердi көтеру. Қазақстан Республикасының экономикалық саясатының негiзгi мақсаты инфляцияның төменгi деңгейi кезiнде тұрақты экономикалық өсуге өту, инвестициялық ахуалды жақсарту, халықтың ахуалын көтеру, оларды жұмыспен қамту болып табылады. Үкiмет халықтың тұрмыс деңгейiн одан әрi жақсарту, келеңсiз демографиялық ѕрдiстердi бiртiндеп еңсеру мақсатымен әлеуметтiк саланы дамытуға ықпал жасауды кѕшейтедi. Нарықтық экономикаға өткеннен кейiн қоғамда диффенициация пайда болды, табыстың әр тѕрлi деңгейiне ие болатын халықтың категориялар пайда болды. Өршiп келе жатқан әлеуметтiк проблемалар Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейiн әлеуметтiк экономикалық даму стратегиясына сәйкес, әлеуметтiк қорғау жүйесін бiрте – бiрте реформалауды қарастыратын iс – шаралар кешенiн жасау және оны iске асыруды талап еттi. II. Қазақстан Республикасының тұрғындарды жұмыспен қамту денгейiн мемлекеттiк реттеудi талдау 2.1. Тұрғындарды жұмыспен қамту денгейiн талдау және жұмыссыздық Қазақстан егемендiк алғаннан кейiн экономикадағы нарықтық қатынастарының қалыптасуы еңбек нарығы құрылымының өзгеруiмен бiрге жѕрдi. Жұмыс күшінiң әрекет етуiнiң жаңа шарттары анықталды, жұмыс күшіне сұраныстың сандық және сапалық сипаты өзгердi. Еңбек нарығын реформалау мемлекетпен басқарылатын жұмысбастылық және жалақы төлеу жүйесін, осы факторлардағы сұраныс пен ұсыныстардың нарықтық күштерiн анықтайтын алмастыруды көздейдi. Жұмыстылық туралы статистика жалпы тұрғындардың жағдайын бiлдiрмейдi, жалпы жұмыссыздар саны 2000 – 2003 жылдары Республикамызда 2,1 -ға кемiдi, арнайы жұмыссыздар керiсiнше 4,5 -ға өстi. Жұмыссыздықтың пайда болу себептерiне тоқталып кететiн болсақ, бiрiншiден жұмыссыздық деңгейiнiң төмен болуы мемлекет дамуының көрсеткiштерi, жаңа жұмыс орындарының көбеюi, және тағы басқа. Бұл жерде жұмыссыздардың ақша табу көздерi жоғалады. Мемлекеттiк емес жұмыс орындары тұрақты емес, олар кездейсоқ жағдайда болады, олар әлеуметтiк қамтамасыз етуге, әлеуметтiк көмекке жауап бермейдi. Екiншiден, екi жақты табыс көзiне әсер ететiн факторларға байланысты. Нарықтық қатынастар қалыптасуы және дамуы кезеңiндей ел экономикасындағы құрылымдық өзгерiстер жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныстың тепе – теңдiгiнiң бұзылуымен жұмыссыздықтың өсуiмен бiрге жүрдi. Қазақстан Республикасының Үкiметi жұмыссыздарды азайту мақсатында iс – шаралар қолдануда. Соңғы жылдары экономиканың нақты секторындағы өндiрiстiң өсуiне байланысты жаңа жұмыс орындары құрылып жатыр, Бұл жұмыс бастылықтың өсуiне және жұмыссыздықтың кемуiне әкелдi. 2003 жылы Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздар саны 906,4 мың адам болып, 2003 жылы Бұл көрсеткiш 780,4 мың адамды көрсеттi. Толық нұсқасын алу үшін жүктеніз/скачать басыныз | |
| Просмотров: 10384 | Загрузок: 1564 | Комментарии: 3 | | |
| Всего комментариев: 3 | ||
| ||
