ӘСКЕР – ЕЛ ҚОРҒАНЫ.

 Мазмұны

1.   Кіріспе – Қаһарман едің қарулы күштері..................................3

2.   Жалпы Мақсаттағы күштер......................................................3

3.   Қарулы күштеріміздің қаймағы – Республика Ұланы.............8

4.   Елбасы Н.Назарбаевтың қанатты сөздерінен........................10

5.   Ел деп туған – ерлер бар (мақал-мәтелдер).............................11

6.   Ән-жыр шашу.............................................................................12

7.   Қазақстандық патриотизм (қысқаша түсінік)..........................14

8.   Патриоттық тәрбие және Бауыржан Момышұлы..................15

9.   Әскер - әліміз, армия - абыройымыз

      (әдеби-музыкалық кеш)...........................................................17

10. "Сұңқар” әскери-ойын байқауы................................................21

11. "Жігіттің сұлтаны кім?”, саралаңыз..........................................29

12. Қосымша   Бабалар сөзі – тәрбие көзі......................................33

13. Қосымша   Қазақ елінің қаһармандық тарихы.......................41

14. Қосымша   Сарғайса да тарихтың ақ парағы,

      ол күндер мәңгі есте сақталады..............................................46

15. Қосымша  Жоғары әскери шен алғандар.................................50

16.Қосымша  Қазақстан Республикасындағы Мемлекеттік

      наградалар.............................................................................51

17. Әдебиеттер.............................................................................55

"Қаһарман елдің қарулы күштері”

(кіріспе)

Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздігін алған соң алдына қиын, бірақ өмірлік маңызды міндет қойылды. Ол - өзінің Қарулы Күштерін құру еді.

1991 жылы 25 қазанда Қазақстан Президентінің Жарлығымен Қазақ КСР-ң мемлекеттік қорғаныс комитеті құрылды. Кейіннен республиканың қорғаныс мәселелерін толық түрде дербес шешуге көшуіне байланысты, ол Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі болып қайта құрылды. Тәуелсіз республиканың заңдық құқықтарының негіздеріне және де Тәуелсіз мемлекеттер достығына қатысушы мемлекеттер арасындағы қол жеткен келісімдерге байланысты 1992 жылдың 7-мамырында Президенттің Жарлығы шықты. Бұл Жарлық бойынша, Қазақстан аумағына орналасқан Қарулы Күштер  өздерінің мүліктерімен қоса республиканың қарауына өтті. Жоғарғы Бас Қолбасшы ретінде Қарулы Күштерді басқаруды Президент өз мойнына алды. Елбасынан басқа қорғаныс ісімен тікелей шұғылданатын Қорғаныс министрі болды. Қазақстанның бірінші Қорғаныс министрі болып генерал-полковник С.Нұрмағанбетов тағайындалды.

Сөйтіп, Елбасы Н.Назарбаев Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің құрылғанын 7-мамырда 1992 жылы заңды түрде бекітті. Бүгінгі күні Қазақстан өз азаматтарының әскери қызмет атқаруының жағдайы мен тәртібін дербес анықтайды, өз аумағында әскерлердің, қару–жарақтың және техниканың орналасу мәселесін шешті.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне – жалпы мақсаттағы күштер, әуе-қорғаныс күштері, мемлекеттік шекараны қорғау күштері және де ұлттық гвардия мен ішкі әскерлер кіреді. Өз кезегіне қарай қарулы күштер түрлі бөлімдерден және әр түрлі құрамалар мен арнайы әскерлерден тұрады.

Жалпы Мақсаттағы күштер

Жалпы мақсаттағы күштер құрамына - құрлық әскерлері мен мобильдік топ күштері кіреді. Құрлық әскерлерінің құрамында бірнеше арнайы әскер түрлері мен құрамалар болады. Олар өздеріне әр түрлі қарулар мен техникаларды біріктіреді.

Құрлық әскерлері түрлеріне – мотоатқыштар, танк және артиллерия әскерлері, ал арнайы әскерлерге – инженерлік, химия байланыс, радио және радиотехникалық, автомобиль және басқалары жатады.

Танк әскерлері – салыстармалы түрде жас әскер түрі. Оның тарихы бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарынан басталады.

Танк әскерлері – құрлық әскерлердің басты, екпінді күші.

Олар, көбінесе, ең басты маңызды міндеттерді орындау бағыттарына қолданылады. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің танк бөлімдері мен құрамаларында орта және жеңіл жүзетін танкілер, қазіргі заманғы жоғарғы жылжымалы–брондық қорғаныс қаруы бар. Түнде көретін қондырғыларының және су түбінде жүруге арналған жабдықтарының болуы танкілерді қазіргі жағдайда ұрысқа өте тиімді құрал етеді. Өте мықты, бронының болуы оларды және ішіндегі адамды ядролық жарылыстың зақымдауынан, екпінді толқыннан (ударная волна), жарық сәулелерінен, радиациядан, радиоактивтік жұқтырулардың әсерінен сақтайды. Жан–жақты дайындықты жастар жақсы танк жүргізушісі бола алады.

Қазіргі заманғы қару-жарақ, мықты двигатель, күрделі жүйелер мен агрегаттар жетілдірілген қондырғылар мен нысана көздегіштер бұлардың барлығы техниканы жақсы күтетін және терең білімді адамдардың ғана билігінде болады.

Құрлық әскерінің артиллериясы.

Артиллерияның бөлімшелері мен бөлімдерінің болуы құрлық әскерлерін дереу күшейтті. Олардың дәл соққылары қысқа уақыттың ішінде қарсыластың түгел бөлімшелері мен бөлімдерін жойып жіберуі мүмкін.

Құрлық әскерлерінің артиллериясында зеңбіректер, гаубицалар, реактивтік қондырғылар, жойғыш танкке қарсы қолданатын зеңбіректер, минометтер және де ұзақ қашықтықта әрекет ететін танкке қарсы қолданылатын басқармалы реактивтік снарядтар болады. Бұл құралдардың барлығы моторландырылған, қысқа уақыт ішінде дайындалады және оқ атуға қабілетті.

Құрлық әскерлерінің арнайы

бөлімшелері мен бөлімдері

Әскери істер ғылыми-техникалық прогреске байланысты қазіргі жағдайда арнайы әскерлердің маңызы өлшеусіз өсті. Бұл бөлімшелер мен бөлімдер жас әскерлерден терең  және жан-жақты білімді, машық-дағдыны, тәртіптілікті, шыдамдылықты, білек күшін талап ететін қазіргі заманғы техникалармен жабдықталған.

Арнайы әскерлер

Бұлар құрлық әскерлерінің ұрыс әрекетін және тіршілік әрекетін толығымен қамтамасыз етуге арналған инженерлік әскерлер. Бірде-бір әскери мәселе инженерлік қамтамасыз етусіз шешілмейді. Олар шабуылда әскерлердің жылжуын қамтамасыз етеді, жолдар салады, сулы тосқауылдан өтуді жабдықтайды, қарсыластардың бөгеттеріне өткелдер жасайды, минасыздандырады.

Қорғаныс кезінде инженерлік әскерлер қорғаныс шептерін тұрғызады, бөгеттер жасайды.

Химиялық әскерлер.

Жаппай қырып жоятын ядролық қарулардың және басқа да құралдардың пайда болуына байланысты аталған қарулар қолданылған жағдайда әскерлерді қорғайтын шаралар қолдану қажет. Мұндай мәселелерді шешуде химиялық әскерлер маңызды рөл атқарады. Осыған байланысты бөлімдер мен бөлімшелерді емдеу үшін арнайы машиналармен, қондырғылармен келіп, көмек көрсетеді.

Байланыс әскерлері

Олар бөлімшелер мен бөлімдердің арасында берік және тұрақты байланысты қамтамасыз етеді. Бейбіт кезде де, соғыс кезінде де байланысты орнатуға қызмет етеді. Қазақстан Республикасы қарулы күштерінің бөлімшелері мен бөлімдері жақын және ұзақ қашықтықтық үздіксіз байланысты қамтамасыз ететін, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктеріне негізделген радио және радиожелілік құралдарды пайдаланады.

Автомобильдік әскерлер

Бұлар ұрыс жүргізіп жатқан бөлімдерге материалдық құрал-жабдықтар жеткізуге, жаралыларды алып кетуге, істен шыққан қару-жарақтар мен басқа жүктерді тасуға арналған әскери тылдың құрамында әскерлерді соғыста және  өмірде барлық қажеттіліктермен қамтамасыз етеді.

Мобильдік күштер тобы.

Мобильдік күштер тобы – құрлық әскерлерімен тығыз байланыста әрекет ететін десантшылар. Оларды "қанатты жаяу әскер” деп те атайды. Олар әр түрлі ұрыс әрекеттерін жүргізуге, маңызды аудандар мен объектілерді басып алып, негізгі күш келіп жеткенше ұстап тұруға, қарсыластарды, олардың штабтары мен тылдағы бөлімдерін жоюға арналған. Өз міндеттерін орындауға мобильдік топтар жоюдың әр түрлі құралдарын, әр түрлі жаңа техниканы, қажетті қорларды иеленеді. Тасуға және аспаннан тастауға әскери транспортты, авиация ұшақтары мен тікұшақтарын пайдаланады.

ІІ - Әуе қорғаныс күштері

Қазақстанның әуе қорғаныс күштері мемлекеттік әуе шекарасын және қарсыластың  соққысынан әскерлерді қорғайтын маңызды құрал болып табылады. Олардың құрамына әуе қорғаныс әскерлері мен әскери әуе күштері кіреді.

Радиотехникалық әскерлер

Үздіксіз әуе кеңістігін бақылап отырады. Олар жаудың  байқалған нысаналарын, олардың тұрған және қозғалыстағы орнын, жылдамдығын, ұшу бағытын айқындайды, зениттік-ракеталық әскерлер мен авиацияға жаудың шабуылын қайтаруға, тойтарыс беруге мүмкіндік жасайды.

Әскери әуе авиациясы

Әскери әуе авиациясының негізін күшті ракеталық пулеметтік қару–жарақпен, радиоэлектрондық қондырғылармен жабдықталған реактивтік дыбыстан жоғары авиация құрайды. Әскери әуе авиациясы әр түрлі мақсаттағы ұшақтарды пайдаланады, истребитель-бомбардировщиктерді барлаушы, транспорттық және басқа да ұшақтарды, сонымен бірге әскери әуе авиациясы қазіргі заманғы жаудың шабуыл құралдарын зақымдауға, жердегі әскерлерге қолдау көрсетуге, әуеде табысты үстемдік етуге және басқа да біраз қиын мәселелерді шешуге мүмкіндік береді.

ІІІ - Шекараны қорғау күштері

Бұлар құрлықтағы және жағалық қорғау күштері болып бөлінеді.

Құрлықтағы шекара әскерлері қазақстандық шекарашылардың әрдайым мемлекеттік шекараны қырағы күзетіп, оны қорғауға және жаудың шабуыл жасауына тойтарыс беруге қабілеттігі, шекарашы  әскерлердің жоғары әскери шеберлігін Отанымыздың аумақтық біртұтастығын және қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

Шекарашыларда атыс қаруларының барлық түрі, танкке қарсы құралдар және де қазіргі заманға қажетті әскери техника, байланыс және бақылау құралдары бар.

Ұлттық Ұлан

     Қазақстан Республикасының Ұлттық Ұланының қатарында қызмет ету жастар үшін үлкен құрмет. Ұлттық Ұлан Мемлекеттік шараларды және мемлекеттік объектілерді қорғайды, шетелдік делегацияларды қарсы алады және шығарып салады, басқа да маңызды шараларды орындайды. Ұлан әскерлері өздерінің саптық бой түзетулері мен шеберліктерін көрсетеді, бұл арқылы біздің тәуелсіз мемлекетіміздің айбындылығы анықталады.