КАРБОН  ҚЫШҚЫЛДАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТУЫНДЫЛАРЫ

Қаныққан карбон  қышқылдарының жіктелуі. Атауы

Карбон қышқылдырының молекуласында көміртек радикалымен байланысқан бір немесе бірнеше карбоксил тобы  -СООН болады.Жалпы формуласы  С_nH_2nO₂ не C_nH_2n+1COOH. Карбон қышқылдары қаныққан, қанықпаған және ароматты болып бөлінеді.

Құрамындағы карбоксил тобының санына байланысты бір негізді, екі негізді, көп негізді болып бөлінеді.

Бір негізді карбон қышқылдарының молекуласында бір карбоксил тобы бар. Мысалы: СН₃СООН, СН₃ – СН₂ – СООН.

Қаныққан бір негізді карбон қышқылдарын жүйелік номенклатура бойынша атау үшін, қаныққан көмірсутектердің атына «қышқыл» деген сөзді қосады.Мысалы: Н-СООН - метан қышқылы;  СН₃-СООН - этан қышқылы.

Қаныққан бір негізді карбон қышқылдарының изомериясы көміртегі тізбегінің құрылысына байланысты, изомері көміртегі атомдар саны 4-тен жоғары басталады. C₃H₇COOH – екі изомері; C₄H₉COOH – төрт изомері болады. HCOOH – құмырсқа (метан) қышқылы; СН₃-СООН - сірке (этан) қышқылы; С₂Н₅-СООН - пропион (пропан) қышқылы;  С₃Н₇-СООН - май (бутан) қышқылы;   СН₃- СН(СН₃) – СООН - изомай (2-метилпропан) қышқылы.

Химиялық қасиеттері. Алу жолдары